ความรุนแรงโรคเต้านมอักเสบมีหลายระดับและหลายแบบ เต้านมอักเสบที่ไม่แสดงอาการให้เจ้าของทราบ แต่ทำให้ผลผลิตน้ำนมลดลงและคุณภาพต่ำทำความเสียหายต่ออุตสาหกรรมโคนมเป็นอย่างยิ่ง จึงได้มีผู้คิดหาวิธีการตรวจสอบความปกติของน้ำนมที่ง่ายและสะดวกขึ้น เรียกว่าวิธี ซี.เอ็ม.ที. (California Mastitis Test) ซึ่งเป็นสารละลายสีม่วง ใช้ผสมกับน้ำนมอัตราส่วน 1 ต่อ 1 (ประมาณอย่างละ 2 มิลลิลิตร) ในภาชนะทรงกลมสีขาวมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 นิ้ว แล้วเหวี่ยงให้เข้ากันไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่งเป็นวงกลม

ผลและการอ่านผล

1. น้ำนมปกติ สารทดสอบผสมกับน้ำนมเป็นเนื้อเดียวกันและมีสีม่วงเทา

2. ถ้ามีลักษณะของวุ้นเกิดขึ้น แสดงว่าเต้านมอักเสบมีเชื้อโรคและเซลเต้านมปะปนออกมากับน้ำนมเกินกว่า 500,000 เซล ซึ่งแสดงว่าเต้านมนั้นอักเสบ ความชัดเจนและคงสภาพของวุ้นเป็นตัวชี้ความรุนแรงของการอักเสบ

3. ถ้าเกิดสีม่วงแดงขึ้นแสดงว่า ระดับความเป็นกรดด่างของน้ำนมผิดปกติไป ซึ่งอาจเนื่องมาจากปฏิกริยาของเชื้อโรคก็ได้

ทั้งนี้วิธี ซี.เอ็ม.ที. เป็นวิธีที่ใช้ทดสอบน้ำนมในระยะแรกคลอดหรือใกล้จะหยุดรีดไม่ได้ เพราะน้ำนมในระยะนี้จะทำให้การอ่านผลคลาดเคลื่อน

---