การตรวจสอบคุณภาพน้ำนมเบื้องต้นที่ศูนย์รวมน้ำนม มีวัตถุประสงค์เพื่อไม่ให้น้ำนมที่มีคุณภาพต่ำปนกับน้ำนมที่มีคุณภาพดี ตรวจสอบโดยการใช้ประสาทสัมผัสคือ ดูสีน้ำนม ดมกลิ่นจากถังบรรจุน้ำนมของเกษตรกร นอกจากนี้จะต้องตรวจสอบคุณภาพด้านอื่น เช่น ความถ่วงจำเพาะ อัลกอฮอล์

1.1 การหาความถ่วงจำเพาะในน้ำนม

น้ำนมจะมีค่าความถ่วงจำเพาะอยู่ระหว่าง 1.030-1.033 ที่ 20 องศา ซ. น้ำนม ที่มีไขมันสูงจะทำให้ค่าความถ่วงจำเพาะลดลง เพราะความถ่วงของไขมันมีค่าประมาณ 0.93 แต่ส่วนประกอบอื่น เช่น ปริมาณโปรตีน น้ำตาลแลคโตส และเกลือแร่ ในน้ำนมที่สูงจะทำให้ความถ่วงจำเพาะมีค่าเพิ่มขึ้น การปลอมปนน้ำในน้ำนม ก็ทำให้ความถ่วงจำเพาะลดลงเช่นกัน

เกณฑ์ที่ใช้รับซื้อน้ำนมในปัจจุบันมีค่าอยู่ระหว่าง 1.025-1.027

1.2 การดูปฏิกิริยาของน้ำนมกับอัลกอฮอล์

โปรตีนในน้ำนมที่มีฤทธิ์เป็นกรด จะไม่คงตัวเพราะมีบางส่วนไปเกาะกับ แคลเซี่ยมและฟอตเฟตในน้ำนม เมื่อมีอัลกอฮอล์อยู่จะเกิดเป็นตะกอน นอกจากนี้ การตกตะกอนยังพบในน้ำนมเหลืองจากแม่โคหลังคลอด ในน้ำนมจากโคที่เป็นโรคเต้านมอักเสบ อัลกอฮอล์ที่ใช้ทดสอบมีความเข้มข้นตั้งแต่ 68%, 70% และ 75%

บางครั้งอาจใส่สารที่เป็นตัวชี้เช่นอริซารีนผลมรวมกับอัลกอฮอล์เพื่อให้เห็นปฏิกิริยาชัดเจนขึ้น

น้ำนมที่มีค่าความเป็นกรด 6.4	เมื่อเกิดปฏิกิริยาจะ เห็นเป็นตะกอนสี เหลืองน้ำตาล
น้ำนมที่มีค่าความเป็นกรด 6.6-6.8	ตะกอนสีชมพูม่วง
น้ำนมที่มีค่าความเป็นกรด มากกว่า 6.9	ตะกอนสีม่วงแดง