สภาพแวดล้อมในการเลี้ยง

เลี้ยงสัตว์ให้ได้ผลดี จะต้องมี
* สัตว์พันธุ์ดี
* อาหารดี
* โรงเรือนดี
* การจัดการ (การเลี้ยงดู) ดี
* การควบคุมป้องกันโรคดี

ในการเลี้ยงไก่พื้นเมืองที่จะให้ได้ผลผลิตดีนั้น มีสิ่งที่จะต้องคำนึงถึงดังนี้

1. โรงเรือนหรือเล้าไก่ โรงเรือน

ต้องมีโรงเรือนหรือเล้าให้ไก่นอน มีหลังคากันแดดกันฝนได้ ไม่ควรเลี้ยงไก่ไว้ใต้ถุนบ้าน เพราะนอกจากจะไม่ถูกสุขลักษณะแล้ว คนบนเรือนจะถูกไรไก่รบกวนอีกด้วย เกษตรกรสามารถทำเล้าไก่แบบง่าย ๆ ได้เอง โดยใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น เช่น ไม้ไผ่ แฝก จาก ฯลฯ
สถานที่ตั้งของเล้าไก่ ควรให้ห่างจากตัวบ้านพอสมควร และอยู่ในที่ดอน ไม่ชื้นแฉะ ไม่ควรอยู่ใกล้ต้นไม้ เพราะไก่ชอบนอนบนต้นไม้ จะไม่เข้าไปนอนในเล้า

เล้าไก่

พื้นเล้าอาจจะปูด้วยแกลบ หรือขี้เลื่อย หรือฟางแห้ง หนาอย่างน้อย 4 ซ.ม. และต้องเปลี่ยนวัสดุรองพื้นทุก ๆ 3 เดือน ให้หนาเท่าเดิมอยู่เสมอ
- เล้ากว้าง 3 เมตร ยาว 4 เมตร สูง 2 เมตร เลี้ยงไก่ขนาดใหญ่ได้ ประมาณ 30-40 ตัว
- เล้ากว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร สูง 1 เมตร เลี้ยงไก่ขนาดใหญ่ได้ ประมาณ 6-8 ตัว
ควรมีกรงไก่ขนาดเล็กอีก 2 กรง คือ กรงหรือสุ่มสำหรับเลี้ยงแม่ไก่กับลูกอ่อน 1 กรง กรงหรือสุ่มสำหรับเลี้ยงไก่เล็ก 1 กรง

2. รางน้ำ

ต้องมีรางน้ำสำหรับใส่น้ำสะอาดให้ไก่กิน อาจใช้รางไม้ไผ่ผ่าครึ่งก็ได้

3. รางอาหาร

ควรมีรางสำหรับให้อาหารไก่ เพราะการให้ไก่จิกกินอาหารบนพื้นดิน ทำให้ไก่เป็นโรคพยาธิได้ง่าย

ขนาดราง :

ไก่ใหญ่ 10 ตัว ใช้รางยาว 1 เมตร
ไก่รุ่น 10 ตัว ใช้รางยาว 50 เซ็นติเมตร
ไก่เล็ก 10 ตัว ใช้รางยาว 20 เซ็นติเมตร

4. รางใส่กรวดและเปลือกหอยป่นผสมเกลือป่น

ไก่ทุกขนาดต้องกินกรวดและเปลือกหอยเพื่อนำไปสร้างกระดูกและเปลือกไข่ กรวดและเปลือกหอยต้องตั้งทิ้งไว้ให้กินตลอดเวลา

5. รังไข่

ปกติแม่ไก่พื้นเมืองจะไข่ในรังไข่ เมื่อไข่ได้ 10-12 ฟองจึงจะเริ่มฟัก ต้องมีจำนวนรังไข่เท่ากับจำนวนแม่ไก่ที่ไข่ เพื่อไม่ให้ไก่แย่งกัน ขนาดรังไข่กว้างและยาว 1 ฟุต สูง 8 นิ้วฟุต หรือใช้เข่งก็ได้ รองด้วยหญ้าหรือฟางแห้งให้ถึงครึ่ง ควรตั้งรังไข่ให้อยู่ในที่มิดชิด ไม่ร้อนเกินไป ฝนสาดไม่ถึง แต่แม่ไก่เดินเข้าออกสะดวก

6. ม่านกันฝน

ด้านที่ฝนสาดหรือแดดส่องมาก ๆ ควรมีม่านผ้าใบ กระสอบ หรือเสื่อเก่า ๆ ห้อยทิ้งไว้ โดยเฉพาะมุมที่วางรังไข่

7. คอนนอน

สำหรับให้ไก่นอน ควรจะพาดไว้มุมใดมุมหนึ่งของเล้า คอนนอนควรเป็นไม้กลมดีกว่าไม้เหลี่ยม ซึ่งไก่จะจับคอนนอนได้ดี และเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดบาดแผลที่หน้าอกไก่อีกด้วย

มีปัญหาในการเลี้ยงสัตว์ ปรึกษาได้ที่

- สำนักงานปศุสัตว์จังหวัด
- สำนักงานปศุสัตว์อำเภอ