การแพร่ระบาดของโรค

เชื้อโรคพืชสามารถแพร่ระบาดไปยังต้นพืชอื่นได้หลายทาง คือ

1. ติดไปกับส่วนขยายพันธุ์ เชื้อโรคหลายชนิดสามารถติดไปกับเมล็ดพันธุ์หรือส่วนขยายพันธุ์ได้ เช่น โรคที่ติดไปกับเมล็ด ได้แก่ โรคใบด่างของถั่วฝักยาว โรคแอนแทรคโนสของพริก โรคที่ติดไปกับท่อนพันธุ์ เช่น โรคดอกเขียวของดาวเรือง โรคบางชนิดถ่ายทอดไปกับกิ่งพันธุ์กุหลาบ โรคใบด่างของแกลดิโอลัส โรคยอดบิดของหวายมาดาม ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส

2. ดินหรือเครื่องปลูก อาจเป็นที่อยู่อาศัยของเชื้อสาเหตุ หรือเป็นที่สะสมของหน่วยขยายพันธุ์ของเชื้อสาเหตุ เช่น สปอร์ ทำให้เกิดการแพร่ระบาดโรคได้

3. ลม สปอร์เชื้อราเกือบทุกชนิดปลิวไปกับลมได้ ฝุ่นละอองจากดินที่มีขนาดเล็กสามารถปลิวไปกับลมได้ง่าย ๆ ฝุ่นเหล่านี้อาจจะพาเอาเชื้อแบคทีเรียและไส้เดือนฝอยแพร่กระจายไปด้วย 4. น้ำ น้ำจะช่วยแพร่กระจายเชื้อโรค โดยพาสปอร์ของเชื้อราไป หรือน้ำฝนตกลงมาแรง ๆ ก็จะทำให้ดินกระเด็นพาเอาเชื้อขึ้นไปด้วย

5. แมลง แมลงเป็นพาหนะสำคัญในการแพร่กระจายเชื้อโรคบางชนิด อาจติดไปกับส่วนของอวัยวะของแมลง แมลงบางชนิดดูดกินพืชที่เป็นโรคก็จะพาเชื้อโรคติดไปยังพืชปกติได้เมื่อไปดูดกินพืชปกติ เช่น โรคพืชที่เกิดจากเชื้อไวรัสไวรอยด์ และมายโคพลาสมา

6. สัตว์อื่น ๆ เช่น ไส้เดือนฝอยบางชนิดสามารถถ่ายทอดเชื้อโรคไปยังพืชอื่น ๆ ได้ ไรและไส้เดือนฝอยสามารถพาเชื้อราที่ติดอยู่บริเวณลำต้นแพร่ระบาดต่อไปด้วย

7. กาฝากและฝอยทอง สามารถถ่ายทอดเชื้อโรคจากพืชเป็นโรคไปยังพืชปกติได้

8. มนุษย์ เป็นตัวการแพร่กระจายโรคไปยังที่ต่าง ๆ โดยไม่มีขอบเขต เช่น การเคลื่อนย้ายส่วนขยายพันธุ์ของพืช จากต้นพืชที่มีโรคติดอยู่ ดินที่มีเชื้อโรค ผลิตผลการเกษตรที่มีเชื้อโรคติดอยู่ หรือแม้แต่การปฏิบัติต่อพืชโดยใช้เครื่องมือทางการเกษตร เช่น จอบ เสียม กรรไกร ก็สามารถพาเชื้อโรคแพร่กระจายจากแหล่งหนึ่งไปยังอีกแหล่งหนึ่งได้เช่นกัน