ลักษณะอาการ

อาการของต้นข้าวที่เป็นโรคจู๋จะสังเกตได้ง่ายคือ ข้าวต้นเตี้ย (สั้นจู๋) ไม่พุ่งสูงเท่าที่ควร ใบสีเขียวเข้ม แคบและสั้น ใบใหม่จะแตกช้ากว่าปกติ และเมื่อพุ่งขึ้นมาดูไม่ค่อยสมบูรณ์ ปลายใบจะบิดเป็นเกลียว เป็นลักษณะเด่นที่เรียกว่า โรคใบหงิก นอกจากนี้จะสังเกตเห็นขอบใบแหว่งวิ่น และเส้นใบบวมโป่งเป็นแนวยาวทั้งที่ใบและกาบใบ ข้าวเป็นโรคจู๋จะออกรวงล่าช้า และให้รวงไม่สมบูรณ์ รวงให้เมล็ดลีบเป็นส่วนใหญ่อย่างที่ชาวนาเรียกว่าไม่มีเนื้อ และเมล็ดที่สมบูรณ์ก็มักจะด่างเสียคุณภาพเป็นส่วนมาก ข้าวเป็นโรคจู๋จะทำให้ผลผลิตลดลงประมาณ 1/3 ถึง 2/3 และถ้ามีโรคแทรกเข้าซ้ำเติม เช่น โรคเมล็ดด่างและโรคใบขีดสีน้ำตาล ซึ่งทั้งสองโรคนี้มักจะพบเสมอกับข้าวที่เป็นโรคจู๋ อาจทำให้ผลผลิตเสียหายถึง 100 %

การป้องกันและกำจัด

3. ป้องกันและกำจัดเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (แมลงพาหะ) หลังจากปฏิบัติตาม ขั้นตอนข้อ 1 และ 2 ดีแล้ว ก็อย่าเพิ่งนอนใจ ชาวนาโดยเฉพาะในแหล่งที่มีโรคจู๋ระบาดรุนแรง ควรเอาใจใส่ตรวจตรา อย่าให้เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลนำเชื้อเข้าสู่แปลงนาได้ วิธีการนี้จำเป็นต้อง ใช้สารเคมีเข้าช่วย เริ่มใช้ตั้งแต่ระยะกล้าโดยใช้สารเคมีประเภทดูดซึมประเภทคาร์โบฟูราน หรือสารประเภทเดียวกันตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร หว่านในแปลงกล้าอัตรา 5 กิโลกรัม/ไร่ ใส่ก่อนหว่านกล้าหรือหลังข้าวงอกแล้ว 3-4 วันก็ได้ เพียงครั้งเดียวก็เพียงพอระหว่างนี้ชาวนาควรหมั่นตรวจดูในแปลงว่ามีเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล อยู่ในแปลงบ้างหรือไม่ถ้าหากพบเพียง 2-3 ตัวต่อต้น ในเนื้อที่แปลง 1 ตารางเมตร ก็จงรีบใช้สารฆ่าแมลงฉีดพ่นทำลายทันที สารประเภทฆ่าแมลงโดยตรงนี้ก็มีด้วยกันหลายชนิด ตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร อาทิเช่น มิปซิน 50% อีโทรโฟราน 50% บาสซ่า 50% ไบร์คาร์บ 50% ฮอฟซิน 50% และฟอสซ์ 20% พ่นสารนี้ประมาณ 1-3 ครั้ง แล้วแต่จำนวนแมลง ถ้าไม่พบแมลงเลยก็ไม่จำเป็นต้องฉีดพ่น การฉีดพ่นทิ้งช่วงประมาณ 7 วัน/ครั้ง ก็เป็นอันหมด ช่วงป้องกัน 30 วันแรก ต่อมาในช่วง 30 วันหลังก็ปฏิบัติเช่นเดียวกันนี้ การปฏิบัติดังกล่าวนี้ใช้ได้ทั้งในแปลงนาดำและแปลงนาหว่านทุกประเภท

หมายเหตุ