มังคุด เป็นผลไม้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นราชินีแห่งผลไม้มีรสชาติดี เป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ การเก็บเกี่ยวผลมังคุด ควรใช้เครื่องมือช่วยสอยผลมังคุดโดยเฉพาะ ซึ่งสามารถต่อด้ามไม้ใผ่ให้ยาว 3 -4 เมตร ไม่ควรใช้วิธีอื่นที่ทำให้ผลร่วงหล่น ซึ่งผลมังคุดจะซ้ำ และเสียหาย เมื่อผลออกสู่ตลาดปลายทาาง การเก็บเกี่ยวควรเลือกดำเนินการกับผลที่มีวัยเหมาะสมที่สุดต่อการใช้ประโยชน์ ได้แก่ ผลที่เริ่มมีสายเลือด หรือมีการเปลี่ยนสี โดยมังคุดทั้ง 2 วัยนี้ เป็นระยะที่เหมาะสำหรับตลาดที่อยู่ห่างไกล โดยเฉพาะตลาดต่างประเทศเพื่อผลมังคุดมีสีม่วง ซึ่งเป็นวัยที่รับประทานได้นั้น ก็เป็นวัยที่เหมาะสมกับตลาดภายในประเทศ โดยทั่วไป แต่ละผลมักจะมีเมล็ดสูงสุดไม่เกิน 3 เมล็ด ผลขนาดเล็กมาก อาจไม่มีเมล็ดเลย

เครื่องมือช่วยสอย

เนื้อมังคุดที่เห็นเป็นเนื้อสัมผัสมุ่ม รสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย รสชาติอร่อย และมีกลิ่นหอมชวนรับประทาน ผลมังคุดที่มีเปลือกสีม่วงเข้มหรือม่วงดำอยู่ในวัยที่ 5 ซึ่งเป็นผลที่มีคุณภาพเหมาะต่อการรับประทานให้อร่อยมากที่สุด

ในเรื่องของขนาดผลที่มีผลกระทบต่อคุณภาพหรือไม่นั้นจากตัวเลขที่ศึกษาไว้ แสดงให้เห็นว่าโดยทั่วไปขนาดของผลมังคุดไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพในการรับประทาน หรือขนาดเล็กมักจะดีกว่าหรือไม่มีเมล็ดเลย โดยน้ำหนักเนื้อมังคุด มีค่าต่างกันราว 1 % ในขนาดต่าง ๆ กัน (ตารางที่ 1) ทำให้การบริโภคเป็นไปโดยสะดวกโดยเฉพาะผลจิ๋ว เพราะมักจะไม่มีเมล็ด ยกเว้นบางท่านที่นิยมรับประทานมังคุดที่มีเมล็ด

อุณหภูมิที่เหมาะต่อการเก็บรักษาผลมังคุด คือ 13 องศาเซลเซียส ทั้งนี้ควรบรรจุผลในถุงพลาสติกเจาะรู ถ้าเก็บรักษาผลมังคุดไว้ในสภาพเหาะสมแล้ว ก็จะได้มังคุดที่มีสภาพดี อยู่ได้ถึง 4 สัปดาห์

การผ่าผลดูเนื้อก่อนบรรจุหีบห่อ

ตารางที่ 1ค่าเฉลี่ยน้ำหนัก (น.น) ผลขนาดต่าง ๆ และร้อยละของน้ำหนักเปลือก กลีบเลี้ยง เมล็ดเนื้อและจำนวนเมล็ดสมบูรณ์ต่อผล (สุรพงษ์ โกสิยะจินดา)

ขนาด	น.น	ร้อยละ	โดยน้ำหนักของ	จำนวนเมล็ดสมบูรณ์/
	กรัม	ผล	เปลือก	กลีบเลี้ยง	เมล็ด	เนื้อ
ใหญ่	90.4	59.4	3.1	5.6	31.9	2
กลาง	54.2	61.7	4.8	2.8	30.7	1
เล็ก	43.5	61.9	5.1	2.2	30.8	0.8

วัยของผลมังคุดสำหรับการเก็บเกี่ยว (กวิศร์ วานิชกุล และสุรพงษ์ โกสิยะจินดา, 2522 และ สุรพงษ์ โกสิยะจินดา,2530) แต่ละวัย (วันที่ 1 ถึง 4) มักจะ มีระยะเวลาแตกต่างกันอยู่หนึ่งวัน ทั้งนี้อุณหภูมิในเขตร้อน (28ํ - 33ํ ซ.)

วัยต่าง ๆ ของผลมังคุด