|
การผสมพันธุ์และการวางไข่ ขึ้นไปถึงจะดี การผสมพันธุ์ของตะพาบน้ำ ขณะผสมพันธุ์ตัวผู้จะใช้ปากกัดที่ บริเวณต้นคอของตะพาบตัวเมียเพื่อจะให้ตัวซ้อนทับอยู่ด้านบน การผสมพันธุ์ ส่วนใหญ่จะกระทำในน้ำ ขณะที่มีความเงียบไม่มีเสียงรบกวน การผสมพันธุ์ ส่วนใหญ่มักจะเป็นเวลากลางคืน เมื่อตะพาบผสมพันธุ์กันแล้ว อีกประมาณ 16 - 18 ชั่วโมง ตะพาบตัวเมียจะเริ่มวางไข่ ระยะการวางไข่เป็นเวลาที่เงียบสนิท ไม่มีเสียงรบกวน ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงเวลาระหว่าง 20.00 - 05.00 น. หรือ ตั้งแต่ 2 ทุ่มจนถึง ตี 5 การวางไข่ของตะพาบน้ำตัวเมียจะขึ้นมาวางไข่บนบก เหนือน้ำเพียงเล็กน้อยหรือบริเวณขอบบ่อ ซึ่งเป็นดินทรายที่เตรียมไว้ให้ตัวเมีย ขึ้นมาวางไข่ หลุมมีความลึกประมาณ 10-15 เซนติเมตร แล้วหย่อนก้นลงไปไข่ เมื่อไข่เสร็จ แล้วก็จะใช้เท้าเขี่ยกลบ แล้วใช้หน้าอกถูไปกับพื้นเพื่อกลบร่องรอยการวางไข่ การวางไข่ตะพาบจะไข่มากหรือไข่น้อยขึ้นอยู่กับอายุของตะพาบน้ำ ถ้าตะพาบอายุ 18 เดือน ให้ไข่ประมาณ 6-10 ฟอง ถ้าอายุมากขึ้น 2-3 ปี อาจจะไข่ได้ถึง ครั้งละ 20-24 ฟอง ขึ้นอยู่กับอายุและความสมบูรณ์ของตะพาบน้ำ ในระยะเวลา 1 ปี ตะพาบสามารถวางไข่ได้ 3-5 ครั้ง ตะพาบจะเริ่มวางไข่ตั้งแต่ประมาณ เดือนกุมภาพันธ์-ตุลาคม เพราะช่วงฤดูหนาว ตะพาบจะหยุดวางไข่ จึงจะมีการผสมพันธุ์และวางไข่ครั้งใหม่ ผู้เลี้ยงตะพาบน้ำจึงควรมีความรู้ในด้านนี้ เพื่อเตรียมการให้พ่อแม่พันธุ์มีความสมบูรณ์อย่างเต็มที่ |
 |
| บริเวณที่ฟักไข่ของตะพาบน้ำ |
 |
| ตะพาบน้ำที่ฟักออกจากไข่ |
|
การฟักไข่ บริเวณที่วางไข่มาฝังในโรงเพาะฟักซึ่งอยู่ใกล้เคียงกับที่วางไข่ในสภาพที่เหมือน ธรรมชาติมากที่สุด จะต้องขุดหลุมอีกประมาณ 5-6 เซนติเมตร วางไข่เรียงไว้ ห่างกันเล็กน้อย การฝังไข่ให้ตื้นกว่าของจริงเล็กน้อยไข่ตะพาบจะฟักออกเป็นตัว ต้องอาศัยความชื้นเล็กน้อย จึงควรที่จะพ่นน้ำลงบนหลุมฟักไข่ตะพาบเล็กน้อย เพื่อให้เกิดความชื้น พ่นน้ำทุกวัน หรือ 2-3 วันต่อครั้ง บริเวณใกล้ที่ฟักไข่ ควรมีภาชนะใส่น้ำตื้นไว้ติดกับหลุมฝังไข่ เมื่อลูกตะพาบฟักออกเป็นตัวจะคลาน ลงน้ำทันที ไข่ของตะพาบจะใช้เวลาฟักออกเป็นตัวประมาณ 50-60 วัน ตะพาบน้ำ ที่ออกใหม่จะแหวกเปลือกไข่ที่แตกแล้วคุ้ยดินขึ้นมาแล้วคลานไปอยู่ในอ่างน้ำที่ เตรียมไว้รุ่งเช้าจึงลำเลียงไปยังบ่ออนุบาล |
 |
| บ่อทรายสำหรับฟักไข่ตะพาบน้ำ |
|
การอนุบาล ซึ่งมีขนาดกว้าง 1 เมตรยาว 1.5 เมตร ก่อนนำลูกตะพาบน้ำมาอนุบาลในบ่อ ต้องมีการเตรียมบ่อไว้ก่อน โดยนำดินร่วนใส่ลงไปประมาณ 2-3 นิ้ว เติมน้ำให้ สูงขึ้นมาจากดิน 1 นิ้ว ในบ่ออนุบาลควรทำเนินไว้สำหรับให้อาหารแก่ลูกตะพาบ ด้วย เมื่อเตรียมบ่อเสร็จแล้วจึงนำลูกตะพาบลงมาในบ่ออนุบาลต่อไป ในช่วง 3 วันแรกที่ออกจากไข่ยังไม่ต้องให้อาหารลูกตะพาบ ควรให้ในวันที่ 4 ตะพาบ ที่ใส่ลงในบ่ออนุบาลควรใส่ประมาณ 150 ตัว ตะพาบน้ำจะอยู่ในบ่ออนุบาล ประมาณ 7-10 วัน แล้วจึงย้ายไปอยู่ในบ่ออนุบาลที่ 2 ต่อไป 2 เมตร ความยาวประมาณ 5เมตร โดยแบ่งพื้นที่บ่อเป็น 2 ส่วน คือส่วนที่อยู่ อาศัยและบริเวณให้อาหารเช่นเดียวกัน โดยปล่อยลูกตะพาบในอัตราประมาณ 20-25 ตัว ต่อตารางเมตร บ่อนี้จะเลี้ยงตะพาบน้ำเป็นเวลาประมาณ 3 - 4 สัปดาห์ขึ้นไป จึงจะนำออกจำหน่ายหรือนำลงเลี้ยงในบ่อขุนต่อไป |
 |
| บ่ออนุบาลตะพาพน้ำระยะที่ 2 |